O ΣΠΕΛ, στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών που αναπτύσσει για την ανάδειξη του ρόλου της θρέψης των καλλιεργειών στην αύξηση των αποδόσεων και της ποιότητας των παραγόμενων αγροτικών προϊόντων, μαζί με την Τεχνική Ομάδα που δημιουργήθηκε για το σκοπό αυτό, δημοσίευσε το «Ημερολόγιο Θρέψης Χειμώνας 2021», δίνοντας βασικές κατευθύνσεις για τις ανάγκες θρέψης των σιτηρών, της ελιάς, της πατάτας, των γιγαρτόκαρπων, των εσπεριδοειδών και των νέων οπωρώνων.
Oμάδα Σύνταξης: Δρ. Γιαννακοπούλου Φ., Γκρίντζος Π., Δρόλιας Δ., Κατσουλιέρη Α., Λάσκος Β., Μυτιλέκας Ν., Παντελής Ι., Τσουκανάς Β.
Oι ανάγκες θρέψης της κάθε καλλιέργειας υπολογίζονται ανάλογα με τις εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής, την ποικιλία, το στάδιο ανάπτυξης, την ηλικία του φυτού, τις καλλιεργητικές τεχνικές και τις επιδιωκόμενες αποδόσεις. Η εδαφολογική ανάλυση και η φυλλοδιαγνωστική ανάλυση αποτελούν πολύτιμα εργαλεία για τον καθορισμό της ορθολογικής λίπανσης.
ΣΙΤΗΡΑ
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Τα σιτηρά αποτελούν μία από τις σημαντικότερες καλλιέργειες στη χώρα μας. Η ορθολογική τους λίπανση είναι καθοριστική για την επίτευξη υψηλών αποδόσεων και την εξασφάλιση των καλύτερων ποιοτικών χαρακτηριστικών.
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Για την εύρωστη ανάπτυξη των σιτηρών, είναι απαραίτητο να καλύπτονται οι ανάγκες της καλλιέργειας σε μακροστοιχεία και σε ιχνοστοιχεία. Κάθε απαραίτητο θρεπτικό στοιχείο, έχει συγκεκριμένο ρόλο στην ανάπτυξη των φυτών και σε συνθήκες έλλειψής του, υποβαθμίζεται η ποσότητα και η ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων.
Οι ανάγκες θρέψης των σιτηρών στα 3 μακροστοιχεία είναι: άζωτο (Ν) το σκληρό σιτάρι 14-16 κιλά/στρέμμα, για το μαλακό σιτάρι 16-18 κιλά/στρέμμα και για το κριθάρι 8-16 κιλά/στρέμμα, φώσφορος (Ρ2Ο5) το σκληρό σιτάρι 5-6 κιλά/στρέμμα, για το μαλακό σιτάρι 6-8 κιλά/στρέμμα και για το κριθάρι 4-8 κιλά/στρέμμα και κάλιο (Κ2Ο) το σκληρό σιτάρι 5-6 κιλά/στρέμμα, για το μαλακό σιτάρι 6-8 κιλά/στρέμμα και για το κριθάρι 0-6 κιλά/στρέμμα
ΕΙΔΟΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ: ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΛΙΠΑΝΣΗ
Οι επιφανειακές λιπάνσεις των σιτηρών είναι κομβικής σημασίας για την επίτευξη της επιδιωκόμενης παραγωγής. Αποσκοπούν κυρίως στη ενίσχυση της καλλιέργειας με άζωτο, αφού κατά τη βασική τους λίπανση τα σιτηρά λαμβάνουν μόλις το 20-30% των συνολικών τους αναγκών από το στοιχείο αυτό.
Οι εφαρμογές συμπίπτουν χρονικά με το στάδιο του αδελφώματος των σιτηρών όπου οι ανάγκες της απορρόφησης σε άζωτο αρχίζουν να εντείνονται. Η σωστή τροφοδοσία της καλλιέργειας στο στάδιο αυτό θα στηρίξει τον άμεσο σχηματισμό των αδελφιών, την επιμήκυνση του στελέχους, την ένταση της φυλλικής επιφάνειας, όπως και τα επερχόμενα στάδια της άνθισης και του σχηματισμού των κόκκων στο στάχυ. Η λιπαντική τακτική θα πρέπει να σχεδιάζεται διαφορετικά σε κάθε χωράφι και να λαμβάνει υπόψη της το είδος του σιτηρού, τις εδαφικές συνθήκες, το μικροκλίμα της περιοχής, την προηγούμενη καλλιέργεια και τις επιδιωκόμενες αποδόσεις.
Ενδεικτικές ποσότητες αζώτου που απαιτούνται στις επιφανειακές εφαρμογές των σιτηρών είναι για το σκληρό σιτάρι 8-12 κιλά/στρέμμα, για το μαλακό σιτάρι 10-14 κιλά/στρέμμα και για το κριθάρι 5-8 κιλά/στρέμμα.
Η επιφανειακή λίπανση μπορεί να χορηγηθεί εφάπαξ σε μία δόση την περίοδο του αδελφώματος ή σε δύο με τη δεύτερη να γίνεται στο στάδιο του καλαμώματος των σιτηρών και εφόσον υπάρχει επάρκεια νερού. Η 2η δόση του επιφανειακού λιπάσματος προσεγγίζει συνήθως το 20-30% της συνολικής επιφανειακής.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Μπιλάλης Δ., Παπαστυλιανού Π., Τραυλός Ηλ., 2019, Γεωργία Φυτά Μεγάλης Καλλιέργειας Εκδ. Πεδίο.
Αρχείο ΣΠΕΛ,1995-2021.
ΕΛΙΑ
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Τα θρεπτικά στοιχεία που απομακρύνονται με τη συγκομιδή της ελιάς, αλλά και με άλλες καλλιεργητικές πρακτικές (πχ κλαδέματα) είναι αναγκαίο να αναπληρώνονται μέσω της λίπανσης κάθε χρόνο, ώστε διατηρηθεί η παραγωγικότητα της καλλιέργειας, η ποιοτική παραγωγή και η γονιμότητα των εδαφών.
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Κάθε απαραίτητο θρεπτικό στοιχείο έχει συγκεκριμένο ρόλο στην ομαλή ανάπτυξη των δέντρων της ελιάς και σε συνθήκες έλλειψής του δημιουργεί πλήθος προβλημάτων τόσο στην ανάπτυξη των φυτών όσο και στην ποσότητα και στην ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων.
Οι ανάγκες θρέψης της ελιάς, στα 3 μακροστοιχεία, είναι:άζωτο (Ν) 0,5- 1 κιλά/δέντρο, φώσφορος (Ρ2Ο5) 0,2-0,5 κιλά/δέντρο και κάλιο (Κ2Ο) 0,6-1,2 κιλά/δέντρο.
ΕΙΔΟΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ: ΒΑΣΙΚΗ ΛΙΠΑΝΣΗ
Στη βασική λίπανση της ελιάς δίνεται έμφαση στην προσθήκη αζώτου (Ν), καλίου (Κ), φωσφόρου (Ρ) και βορίου (Β). Σε περιπτώσεις που δεν έχει προηγηθεί φυλλοδιαγνωστική ανάλυση κάποιες γενικές κατευθύνσεις είναι οι ακόλουθες:
- Σε ξηρικούς ελαιώνες (περιοριστικός παράγοντας το ύψος βροχής και η διαθέσιμη εδαφική υγρασία) συνιστάται: a)100γρ Ν/δένδρο/100-400mm ύψους βροχής b)για ύψος βροχής >400mm και μέχρι 700mm ύψος βροχής η ποσότητα αζώτου αυξάνεται ως 150γρ Ν/δένδρο/100mm ύψους βροχής c)για ύψος βροχής > 700mm η ποσότητα αζώτου αυξάνεται ως 1,5κιλά Ν/δένδρο.
- Σε αρδευόμενους ελαιώνες όμοια με αυτή των ξηρικών με ύψος βροχής >700mm. Στις περιπτώσεις που έχει πραγματοποιηθεί φυλλοδιαγνωστική ανάλυση επιδιώκεται η περιεκτικότητα στα φύλλα (χειμώνα) να ανέρχεται στο 1,6-1,8% ξηρού βάρους, τόσο σε αρδευόμενους όσο και σε ξηρικούς ελαιώνες.
Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στη σωστή δειγματοληψία φύλλων, η οποία συνήθως πραγματοποιείται προς το τέλος φθινοπώρου, αρχές χειμώνα.
Επίσης μια άλλη γενική κατεύθυνση είναι η ακόλουθη: ανάλογα με την γονιμότητα του εδάφους, το φορτίο του δένδρου που αναμένεται και την εδαφική υγρασία συνιστάται ετήσια χορήγηση αζώτου 500-1000 γρ αζώτου (Ν) / δέντρο. Η φωσφορική λίπανση όταν απαιτείται, εφαρμόζεται στις αρχές του χειμώνα και εφαρμόζεται 1/3-1/5 της ποσότητας αζώτου, ενώ στις περιπτώσεις που έχει πραγματοποιηθεί φυλλοδιαγνωστική ανάλυση συνιστάται η συγκέντρωση στα φύλλα να είναι 0.09-0.11 % και η σχέση Ν:Ρ~18-20. Μία γενική οδηγία λίπανσης καλίου είναι η εφαρμογή 600-1200 γρ καλίου ανά δένδρο ετησίως. Η βέλτιστη συγκέντρωση των φύλλων το χειμώνα σε κάλιο έχει υπολογιστεί από 0,7-0,9%.
ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
Το άζωτο στην καλλιέργεια της ελιάς ευνοεί την βλάστηση, τη διαφοροποίηση των οφθαλμών και την ανθοφορία (ποιοτικά και ποσοτικά), είναι σημαντικός παράγοντας για την κυτταροδιαίρεση και επηρεάζει θετικά την καρπόδεση, καθώς και το ύψος της παραγωγής. Ο φώσφορος ως δομικό στοιχείο πολλών ενώσεων (ATP, ADP, DNA, RNA) συμβάλλει στην αύξηση του ριζικού συστήματος, στην άνθηση, στην καρπόδεση, στην ωρίμανση και γενικότερα στην ποιότητα των προϊόντων. Το κάλιο συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση της παραγωγής, του βάρους και του μεγέθους του καρπού, της ανθεκτικότητας των δένδρων σε καταστάσεις αβιοτικών καταπονήσεων (ξηρασία, ψύχος). Επίσης σημαντική είναι η συμβολή του στην αύξηση της περιεκτικότητας του καρπού σε ελαιόλαδο, καθώς και στην ποιότητα του ελαιόλαδου.
Το βόριο στην καλλιέργεια ελιάς είναι σημαντικός παράγοντας για την διαφοροποίηση οφθαλμών σε ανθοφόρους, έχει άμεση επίδραση στην γονιμότητα της γύρης με αποτέλεσμα την βελτίωση της καρπόδεσης και αυξάνει την παραγωγή και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της του καρπού και του ελαιόλαδου.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ρούσσος Πέτρος, Θρέψη – Λίπανση Ελιάς, https://www.aua.gr/roussos/Roussos/pdf/Printing%20Lessons/Olive/7-Fertilization
Αρχείο ΣΠΕΛ,1995-2021.
Oι ανάγκες θρέψης της κάθε καλλιέργειας υπολογίζονται ανάλογα με τις εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής, την ποικιλία, το στάδιο ανάπτυξης, την ηλικία του φυτού, τις καλλιεργητικές τεχνικές και τις επιδιωκόμενες αποδόσεις. Η εδαφολογική ανάλυση και η φυλλοδιαγνωστική ανάλυση αποτελούν πολύτιμα εργαλεία για τον καθορισμό της ορθολογικής λίπανσης.
ΠΑΤΑΤΑ
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η πατάτα είναι μια από τις πλέον απαιτητικές σε θρεπτικά στοιχεία καλλιέργειες, αφού σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα αναπτύσσει πλούσια βλάστηση με μεγάλες στρεμματικές αποδόσεις.
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Για την εύρωστη ανάπτυξη της πατάτας είναι απαραίτητο να καλύπτονται οι ανάγκες της καλλιέργειας σε μακροστοιχεία και σε ιχνοστοιχεία. Κάθε απαραίτητο θρεπτικό στοιχείο, έχει συγκεκριμένο ρόλο στην ανάπτυξη των φυτών και σε συνθήκες έλλειψής του υποβαθμίζεται η ποσότητα και η ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων.
Οι απαιτήσεις στα βασικά θρεπτικά στοιχεία που έχει η καλλιέργεια της πατάτας ετησίως για την παραγωγή 3-4τν/στρέμμα είναι: άζωτο (Ν) 20-30 κιλά/στρέμμα, φώσφορος (Ρ2Ο5) 10-15 κιλά/ στρέμμα και κάλιο (Κ2Ο) 25-40 κιλά/ στρέμμα και μαγνήσιο (ΜgO) 2-5 κιλά/στρέμμα.
ΕΙΔΟΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ: ΒΑΣΙΚΗ ΛΙΠΑΝΣΗ
Η βασική λίπανση της πατάτας εξασφαλίζει την επάρκεια των θρεπτικών στοιχείων, που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη ισχυρού και πλούσιου ριζικού συστήματος καθώς επίσης και τη δημιουργία ικανοποιητικής και πρώιμης βλάστησης, που θα ευνοήσει την άριστη κονδυλοποίηση.
Στη βασική λίπανση εφαρμόζονται τα 2/3 των συνολικών απαιτήσεων καλλιέργειας σε άζωτο και το υπόλοιπο 1/3 εφαρμόζεται στη συνέχεια επιφανειακά. Αντίστοιχα στη βασική λίπανση προστίθεται όλη η απαραίτητη ποσότητα φωσφόρου και καλίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι ειδικά στην περίπτωση του καλίου είναι δυνατό σε αμμώδη εδάφη να παρατηρηθούν ελλείψεις του στοιχείου κατά τη διάρκεια τα καλλιεργητικής περιόδου, οπότε συνιστάται προσθήκη επιπλέον καλίου με επιφανειακή εφαρμογή.
Στη βασική λίπανση επίσης συνιστάται η ενσωμάτωση των κατάλληλων ποσοτήτων μαγνησίου, το οποίο συμμετέχει στη διαδικασία της φωτοσύνθεσης.
ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
Το άζωτο προάγει τη βλαστική ανάπτυξη των φυτών, αυξάνει την παραγωγή και την περιεκτικότητα της πρωτεΐνης στους κονδύλους.
Ο φωσφόρος συμβάλει στην ανάπτυξη του ριζικού συστήματος, στην πρωίμιση τη βλάστηση, ευνοεί την κονδυλοποίηση και βελτιώνει τη διατηρησιμότητα της πατάτας μετά τη συγκομιδή, επιμηκύνοντας τη μετασυλλεκτική διάρκεια ζωής της πατάτας.
Το κάλιο αυξάνει το μέγεθος και την ανθεκτικότητα σε μηχανικές ζημιές των κονδύλων, την περιεκτικότητα τους σε άμυλο, καθώς και την αντοχή της καλλιέργειας σε αβιοτικές καταπονήσεις (ξηρασία).
Το μαγνήσιο αυξάνει τη φωτοσυνθετική ικανότητα των φυτών και ευνοεί τη μεταφορά σακχάρων στους κονδύλους.
ΓΙΓΑΡΤΟΚΑΡΠΑ (ΜΗΛΙΑ-ΑΧΛΑΔΙΑ- ΚΥΔΩΝΙΑ)
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η ορθολογική θρέψη των δέντρων αυξάνει την απόδοση, ενισχύει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών, ενώ παράλληλα αυξάνει και το χρόνο συντήρησής τους.
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Για την εύρωστη ανάπτυξη των δέντρων είναι απαραίτητο να καλύπτονται οι ανάγκες της καλλιέργειας σε μακροστοιχεία και σε ιχνοστοιχεία. Κάθε απαραίτητο θρεπτικό στοιχείο έχει συγκεκριμένο ρόλο στην ανάπτυξη των φυτών και σε συνθήκες έλλειψής του δημιουργεί πλήθος προβλημάτων τόσο στην ανάπτυξη των φυτών όσο και στην ποσότητα και στην ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων.
Οι ανάγκες θρέψης των γιγαρτόκαρπων, στα τρία μακροστοιχεία, είναι: άζωτο (Ν) 10-20 κιλά/στρέμμα, φώσφορος (Ρ2Ο5) 6-15 κιλά/ στρέμμα και κάλιο (Κ2Ο) 10-30 κιλά/ στρέμμα.
ΕΙΔΟΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ: ΒΑΣΙΚΗ ΛΙΠΑΝΣΗ
Στόχος της βασικής λίπανσης είναι η κάλυψη των αυξημένων αναγκών, που παρουσιάζουν τα δέντρα μετά την άνθιση, αλλά και στα επόμενα στάδια, δηλαδή κατά την περίοδο της αύξησης των βλαστών και των καρπών. Η βασική λίπανση γίνεται πριν το τέλος του χειμώνα (τέλος Ιανουαρίου και Φεβρουάριο), πριν την ενεργοποίηση του ριζικού συστήματος, ενώ λαμβάνονται υπόψη και οι ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε περιοχής (έδαφος-κλίμα).
Στη βασική λίπανση χορηγούνται το 1/3 της συνολικής ποσότητας του απαιτούμενου αζώτου (Ν), τα 2/3 της συνολικής ποσότητας του απαιτούμενου καλίου (Κ) και τα 3/4 ή όλη η ποσότητα του φωσφόρου (Ρ).
Η σχέση Ν/Κ στα φύλλα συνιστάται να είναι περίπου 1,25 και η σχέση Κ + Mg / Ca στους καρπούς να μην ξεπερνά το 25.
ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
Το άζωτο επηρεάζει σημαντικά την ποσότητα της βλάστησης και την επιτυχία της καρπόδεσης. Αποτελεί βασικό συστατικό των πρωτεϊνών, των νουκλεικών οξέων, της χλωροφύλλης και συμμετέχει στο σύνολο των φυσιολογικών λειτουργιών των φυτών. H θετική επίδραση του φωσφόρου εντοπίζεται κυρίως στην αύξηση του ριζικού συστήματος των φυτών, ενώ αυξάνει την παραγωγή και την ποιότητα των καρπών.
Το κάλιο συμβάλει καθοριστικά στην βελτίωση της ποιότητας των καρπών και στην αύξηση της παραγωγής. Ενισχύει τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του και συμμετέχει σε ένα σύνολο λειτουργιών, όπως στη σύνθεση του αμύλου, στην ενεργοποίηση των ενζύμων, στο μεταβολισμό και στη μεταφορά υδατανθράκων, καθώς και στην αύξηση της ανθεκτικότητας της καλλιέργειας σε αβιοτικούς παράγοντες, όπως ηλιακά εγκαύματα, ξηρασία, ψύχος κλπ.
Στα γιγαρτόκαρπα ο ρόλος του ασβεστίου είναι καθοριστικός για την ποιότητα και την ικανότητα συντήρησης των καρπών
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Καραπάνος, 2018, Πατάτα, Σημειώσεις Λαχανοκομίας ΓΠΑ
Ολύμπιος Χ., 2015, Η τεχνική της καλλιέργειας των Υπαίθριων Κηπευτικών, Εκδ. Σταμούλη ΑΕ.
Αρχείο ΣΠΕΛ,1995-2021.
Oι ανάγκες θρέψης της κάθε καλλιέργειας υπολογίζονται ανάλογα με τις εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής, την ποικιλία, το στάδιο ανάπτυξης, την ηλικία του φυτού, τις καλλιεργητικές τεχνικές και τις επιδιωκόμενες αποδόσεις. Η εδαφολογική ανάλυση και η φυλλοδιαγνωστική ανάλυση αποτελούν πολύτιμα εργαλεία για τον καθορισμό της ορθολογικής λίπανσης.
ΝΕΕΣ ΦΥΤΕΥΣΕΙΣ
ΟΠΩΡΩΝΩΝ
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΦΥΤΕΥΣΗΣ ΝΕΟΥ ΟΠΩΡΩΝΑ- ΦΡΟΝΤΙΔΕΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ
Η φύτευση νέων οπωρώνων θα πρέπει ιδανικά να γίνεται σε εδάφη με καλά φυσικά, χημικά και βιολογικά συστατικά. Οι συνθήκες αυτές θα επιτρέψουν στις ρίζες των εγκατεστημένων δέντρων να αναπτυχθούν ανεμπόδιστα και να εκμεταλλευτούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το νερό, το οξυγόνο και τα θρεπτικά στοιχεία του εδάφους. Είναι απαραίτητο πριν από τη φύτευση να γίνει μια εδαφολογική ανάλυση, που θα προσδιορίσει με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά του εδάφους που καθορίζουν τη γονιμότητα και παραγωγικότητά του.
Με βάση την εδαφολογική ανάλυση, θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας στα επίπεδα της οργανικής ουσίας, του φωσφόρου και του καλίου και να παρέμβουμε όταν απαιτείται, προσαρμόζοντας τις τιμές τους. Όταν τα επίπεδα της οργανικής ουσίας είναι χαμηλά, συστείνεται κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου με αρχές χειμώνα, η ενσωμάτωση με όργωμα 2-4 τόνων χωνεμένης κοπριάς που θα βελτιώσει τις χημικές του ιδιότητες του εδάφους.
Για τη βελτίωση των επιπέδων φωσφόρου στο έδαφος θα πρέπει να ενσωματωθούν 20-40κιλά Ρ2O5/στρέμμα, κοντά στη γραμμή φύτευσης, για να μπορούν να αξιοποιηθούν αποτελεσματικά από τις ρίζες στα επόμενα χρόνια. Σε περίπτωση που η προσθήκη φωσφόρου γίνει μέσα στο λάκκο φύτευσης, η ποσότητά του δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 200γρ. Ρ2O5/λάκκο και να τοποθετούνται σε βάθος χαμηλότερο από τη ρίζα, ώστε να μην έρχονται σε άμεση επαφή. Για τη βελτίωση των επιπέδων καλίου στο έδαφος θα πρέπει να ενσωματωθούν 25-50 κιλα Κ2O/στρέμμα μαζί με τον φώσφορο.
Τόσο η κοπριά, όσο και τα λιπάσματα που περιέχουν φώσφορο και κάλιο δεν θα πρέπει να έρχονται σε άμεση επαφή με τις ρίζες των νεαρών δέντρων ώστε να αποφευχθούν συμπτώματα τοξικότητας σε αυτές. Επιπλέον, καλό είναι να αναμιγνύονται με το έδαφος ώστε να μη σχηματίζουν θύλακες υψηλής συγκέντρωσης λιπάσματος.
Το άζωτο προστίθεται στα δέντρα μετά την επιτυχημένη εγκατάστασή τους. Σε νεαρά δέντρα ενός έτους ποσότητα μέχρι και 100 γρ σε 2-3 δόσεις, όλο το έτος, είναι αρκετά. Οι ποσότητες αζώτου αυξάνονται κατά 100 γρ/δέντρο για τα επόμενα έτη (200γρ. στα διετίας, 300γρ. σε τριετίας και 400γρ. σε τετραετίας).
Με την εδαφολογική ανάλυση προσδιορίζεται και η τιμή του εδαφικού pH που αποτελεί μέτρο της οξύτητας ή αλκαλικότητάς του και επηρεάζει τη διαθεσιμότητα των θρεπτικών στοιχείων στα φυτά.
Στόχος μας είναι να προσαρμόσουμε την τιμή του pH στα επίπεδα από 6-7 που είναι και η ιδανική για τις περισσότερες δεντροκομικές καλλιέργειες. Η προσθήκη ισχυρού οξέος στο έδαφος ή γύψου χαμηλώνει την τιμή του pH, ενώ η προσθήκη άσβεστου με τη μορφή ανθρακικού ασβεστίου ή οξειδίου του ασβεστίου ανεβάζει την τιμή του pH.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Βασιλακάκης Μ.& Θεριός Ι., 2006. Μαθήματα ειδικής δεντροκομίας – Εσπεριδοειδή. Εκδόσεις Γαρταγάνη. Θεσσαλονίκη
Γενική διεύθυνση αγροτικής έρευνας, Ινστιτούτο γενετικής βελτίωσης & φυτογενετικών πόρων, τμήμα φυλλοβόλων οπωροφόρων δένδρων Νάουσας, 2015, Εγχειρίδιο Λίπανσης Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δένδρων
Στυλιανίδης Δ.Κ., Σιμώνης Α.Δ., Συργιαννίδης Γ.Δ., 2002. Θρέψη Λίπανση Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δέντρων, Τροφοπενίες Τοξικότητες Φυσιολογικές Ανωμαλίες Καρπών. Εκδόσεις Σταμούλη. Αθήνα
ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η παραγωγικότητα ενός οπωρώνα επηρεάζεται άμεσα από τη θρεπτική κατάσταση των δέντρων. Η ισορροπημένη και ορθολογική λίπανση αποσκοπεί στην χορήγηση των φυτών με όλα τα απαραίτητα στοιχεία και ιχνοστοιχεία που απαιτούνται για τη διασφάλιση της ομαλής ανάπτυξής τους, την αύξηση των αποδόσεων και την ενίσχυση της ποιότητας των καρπών.
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ο συνδυασμός φυλλοδιαγνωστικής και εδαφολογικής ανάλυσης συμβάλλουν στον ακριβέστερο προσδιορισμό των θρεπτικών αναγκών των φυτών, σε σχέση πάντοτε με την επιδιωκόμενη απόδοση της παραγωγής τους και την εικόνα του ίδιου του δέντρου.
Οι γενικές ετήσιες απαιτήσεις των κύριων θρεπτικών στοιχείων είναι: άζωτο (Ν) 0,4- 0,8 κιλά/δέντρο, φώσφορος (Ρ2Ο5) 0,2-0,5 κιλά/δέντρο και κάλιο (Κ2Ο) 0,5-1,0 κιλά/δέντρο.
Ο χρόνος της λίπανσης (μία ή περισσότερες εφαρμογές μέσα στη χρονιά) καθώς και το είδος του λιπάσματος που θα χρησιμοποιηθεί θα πρέπει να ρυθμίζονται ανάλογα με τα κρίσιμα στάδια των φυτών και τις θρεπτικές τους απαιτήσεις. Η ποσότητα του λιπάσματος εξαρτάται από την ηλικία του δέντρου, την γονιμότητα του εδάφους, το είδος και τη ποικιλία του εσπεριδοειδούς καθώς και το υποκείμενο στο οποίο είναι εμβολιασμένο.
ΕΙΔΟΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ: ΒΑΣΙΚΗ ΛΙΠΑΝΣΗ
Τα εσπεριδοειδή, κατά την βασική λίπανση την περίοδο του χειμώνα, έχουν υψηλές απαιτήσεις σε άζωτο. Τα 2/3 της
συνολικής ποσότητας αζώτου συνιστάται να εφαρμόζεται κατά την βασική λίπανση πριν την ανθοφορία και όχι αργότερα γιατί ενδεχομένως μπορεί να καθυστερήσει την ωρίμανση, να υποβαθμίσει την ποιότητα των καρπών και να αυξήσει την ευαισθησία των δέντρων στο παγετό.
Oλόκληρη η ποσότητα του φωσφόρου συνιστάται να εφαρμοστεί στην βασική λίπανση. Η ορθολογική φωσφορική λίπανση είναι απαραίτητη γιατί η περίσσεια φωσφόρου μπορεί να εμποδίσει την διαθεσιμότητα του ψευδαργύρου, του σιδήρου και του χαλκού. Το κάλιο εφαρμόζεται κατά την διάρκεια όλης της καλλιέργειας όταν κρίνεται απαραίτητο για την αύξηση του μεγέθους του καρπού και την δομή της σάρκας. Συνιστάται να αποφεύγεται η εφαρμογή υπερβολικών ποσοτήτων καλίου, οι οποίες μπορεί να αυξήσουν την οξύτητα του χυμού.
Την περίοδο της βασικής λίπανσης ενδείκνυται να εφαρμοστεί η απαραίτητη ποσότητα σιδήρου, ψευδαργύρου και μαγνησίου από εδάφους καθώς και η απαραίτητη ποσότητα μαγγανίου με διαφυλλικό ψεκασμό. Εναλλακτικά, η ποσότητα ψευδαργύρου μπορεί να εφαρμοστεί με διαφυλλικό ψεκασμό τον Μάρτιο, περίπου στα 2/3 της βλαστικής ανάπτυξης.
ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
Το άζωτο συμβάλλει καθοριστικά στην ποιότητα και στην απόδοση της καλλιέργειας των εσπεριδοειδών. Ευνοεί τη βλαστική ανάπτυξη, το ποσοστό των καρπών που θα δέσουν και θα ωριμάσουν και την απόδοση τους σε χυμό, ενώ σε υπερβολικές ποσότητες μπορεί να αυξήσει το πάχος του φλοιού αυτών και να καθυστερήσει την έναρξη αλλαγής χρώματος.
Ο φώσφορος αυξάνει την περιεκτικότητα των καρπών σε χυμό και μειώνει την οξύτητα του, βελτιώνει την ποιότητα των καρπών και μειώνει το πάχος του φλοιού.
Το κάλιο προκαλεί αύξηση του μεγέθους των καρπών, του βάρους τους και του πάχους του φλοιού τους.
Το μαγνήσιο αυξάνει τη συγκέντρωση των διαλυτών στερεών του χυμού των καρπών, καθώς και το μέγεθος και το βάρος τους.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Βασιλακάκης Μ. & Θεριος Ι., 2006, Μαθήματα Ειδικής Δενδροκομίας Εσπεριδοειδή, Εκδ. Γαρταγάνης.
Ποντίκης, Κ., 2003. Ειδική Δενδροκομία - Εσπεριδοειδή, Εκδόσεις Σταμούλη Αθήνα
Πρωτοπαπαδάκης Ε., 1992, Τα Εσπεριδοειδή: υποκείμενα, ποικιλίες, απαιτήσεις και προβλήματα, Εκδόσεις Γεωργίας και Κτηνοτρο- φίας, Αθήνα
Αρχείο ΣΠΕΛ,1995-2020.