Σύνδεσμος Παραγωγών & Εμπόρων Λιπασμάτων    
Βούρβαχη 16 - 11743 - Αθήνα
+30 210 3224 872

Ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία στην καλλιέργεια καλαμποκιού

Το καλαμπόκι εξαιτίας της υψηλής παραγωγικότητάς του τόσο σε βιομάζα όσο και σε καρπό, απομακρύνει σημαντικές ποσότητες θρεπτικών στοιχείων από το έδαφος, οι οποίες είναι αναγκαίο να αντικατασταθούν μέσω λιπασματικών εισροών σε κάθε καλλιεργητικό κύκλο.
Η καμπύλη της συσσώρευσης ξηρής ουσίας στο καλαμπόκι σε σχέση με το χρόνο από τη σπορά είναι σχεδόν ίδια με την καμπύλη απορρόφησης αζώτου από την καλλιέργεια, για αυτό και απαιτείται να υπάρχει διαθεσιμότητα Ν από την αρχή της καλλιέργειας και σε όλα τα στάδια ανάπτυξής της.
 
KALAMPOKI 1 
Σχήμα: Εποχιακές ανάγκες Ν, Ρ, Κ κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του καλαμποκιού
 
Άζωτο: Το σπουδαιότερο θρεπτικό στοιχείο για το καλαμπόκι, ρυθμίζει την ανάπτυξη, την απόδοση και την ποιότητα, βασικό συστατικό για τη σύνθεση των πρωτεϊνών και των νουκλεϊκών οξέων.
 
Φώσφορος: Απαραίτητος για τη φωτοσύνθεση, την αναπνοή, τη σύνθεση υδατανθράκων, την κυτταρική διαίρεση, την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος, τη μεταφορά ενέργειας, το σχηματισμό των κόκκων και αυξάνει την απόδοση και την ωρίμανση της καλλιέργειας.
 
Κάλιο: Απαιτείται για την ενεργοποίηση πολλών ενζύμων, συμβάλει σημαντικά στην υδατική ισορροπία των φυτών, ρυθμίζει ένα μεγάλο αριθμό φυσιολογικών λειτουργειών και αυξάνει την αντοχή των φυτών σε αβιοτικούς παράγοντες.
 
Ψευδάργυρος: Ευνοεί την ανάπτυξη και την αύξηση της ξηράς ουσίας (βιομάζας).Το καλαμπόκι έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε Zn και γενικά είναι ευαίσθητο στην έλλειψή του. Θεωρείται μάλιστα ως φυτό «δείκτης» του Zn.
 
Εποχή εφαρμογής / Συνιστώμενες δοσολογίες: Οι μέγιστες ανάγκες του καλαμποκιού σε άζωτο είναι από την 75η έως 90η ημέρα από τη βλάστηση, στο χρονικό διάστημα δηλαδή μεταξύ της άνθησης της φόβης και των στυλών, το οποίο συμπίπτει με το μέγιστο ρυθμό αυξήσεως του ξηρού βάρους των φυτών. Σε αυτό το διάστημα προσλαμβάνεται το 60-65% της συνολικής ποσότητας αζώτου. Ωστόσο η πρόσληψη του αζώτου συνεχίζει και μετά την 90η ημέρα. Ειδικότερα, υψηλές ανάγκες σε άζωτο παρατηρούνται στο στάδιο γεμίσματος του σπόρου, και έλλειψη αζώτου σε αυτή την περίοδο οδηγεί σε σημαντική μείωση της παραγωγής. Το σύνολο σχεδόν του αζώτου αποθηκεύεται στον καρπό, συνεπώς με τη συγκομιδή απομακρύνεται το άζωτο που έχει προστεθεί στην καλλιέργεια. Είναι λοιπόν αναγκαία η εφαρμογή αζώτου σε κάθε καλλιεργητικό κύκλο. Η συνολική ποσότητα αζώτου που θα προστεθεί για όλη την καλλιεργητική περίοδο συνιστάται να εφαρμόζεται 1/2 - 2/3 με τη βασική λίπανση, ενώ το υπόλοιπο άζωτο εφαρμόζεται επιφανειακά όταν τα φυτά έχουν ύψος 50-60 εκατοστά. Υψηλότερες ανάγκες σε φώσφορο το καλαμπόκι εμφανίζει στο στάδιο μεταξύ εμφάνισης της φόβης και του μεταξώματος και στην αρχή γεμίσματος του κόκκου. Το καλαμπόκι έχει υψηλές απαιτήσεις σε κάλιο, ιδιαίτερα μεταξύ της 50ης και 80ης ημέρας από τη σπορά, όπου προσλαμβάνεται το 75% των συνολικών αναγκών της καλλιέργειας.  
Για την παραγωγή 1.500 κιλών καρπού συνιστώνται 27-30 μονάδες Ν, 4-5 μονάδες Ρ, 18-22 μονάδες Κ, γύρω στις 4 μονάδες Ca και γύρω στις 2,5 μονάδες Mg.

Ο ΣΠΕΛ ο καθορισμός του πλάνου λίπανσης της καλλιέργειας του καλαμποκιού να βασίζεται στα αποτελέσματα της εδαφολογικής ανάλυσης και φυλλοδιαγνωστικής για την επίτευξη υψηλής ποιοτικής παραγωγής.
 
 
H ποσότητα και το είδος των θρεπτικών στοιχείων που απαιτείται να προστεθούν μέσω της λίπανσης σε μια καλλιέργεια καθορίζονται από την επιδιωκόμενη απόδοση σε συνδυασμό με την επιθυμητή ποιότητα και χρήση του παραγόμενου προϊόντος, καθώς και τις εδαφικές ιδιότητες και τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή καλλιέργειας.
Ο βέλτιστος χρόνος εφαρμογής της Λίπανσης, ώστε τα θρεπτικά στοιχεία να είναι διαθέσιμα για να καλύψουν τις ανάγκες της καλλιέργειας σε όλα τα στάδια ανάπτυξής της, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα επιτυχίας της παραγωγικής διαδικασίας. Παράλληλα, η προσθήκη της κατάλληλης ποσότητας λιπάσματος και των απαραίτητων θρεπτικών στοιχείων τόσο στα αρχικά στάδια της καλλιέργειας όσο και κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής των φυτών, εξασφαλίζει αυξημένη παραγωγή ποιοτικών προϊόντων.
Ο προσδιορισμός των εδαφικών ιδιοτήτων και των διαθέσιμων θρεπτικών στοιχείων και η γνώσης της θρεπτικής κατάστασης των καλλιεργειών συνιστούν πολύτιμα εργαλεία για τον παραγωγό για να επιτευχθούν οι στόχοι του, δηλαδή μεγάλη παραγωγή και υψηλή ποιότητα. Για το λόγο αυτό συνίσταται πριν τη λίπανση να πραγματοποιείται εδαφολογική ανάλυση και όπου απαιτείται φυλλοδιαγνωστική ανάλυση, ώστε να προσδιορίζονται τα διαθέσιμα θρεπτικά  στοιχεία και να  προγραμματίζεται με ακρίβεια το σχέδιο ορθολογικής λίπανσης.
Ο ΣΠΕΛ επεξεργάζεται στοιχεία από διεθνείς έρευνες, αποτελέσματα από πολυετή πειράματα και βέλτιστες καλλιεργητικές πρακτικές και παρέχει συγκεκριμένες οδηγίες ανά καλλιέργεια για την εφαρμογή της ορθολογικής λίπανσης στη χώρα και το ρόλο των θρεπτικών στην παραγωγή προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας.
 
Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία του ΣΠΕΛ, στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική μείωση της χρήσης λιπασμάτων. Η συστηματική αυτή μείωση επιφέρει πλήθος αρνητικών επιπτώσεων τόσο στην παραγωγή όσο και στη γονιμότητα των εδαφών μας. Συγκεκριμένα, επηρεάζει τη μείωση της παραγωγής, υποβαθμίζει την ποιότητα των παραγόμενων αγροτικών προϊόντων, με αποτέλεσμα τη μη επίτευξη του μέγιστου δυναμικού παραγωγής. Η ορθολογική λίπανση διασφαλίζει την υψηλή παραγωγικότητα των εδαφικών πόρων, την εξασφάλιση υψηλών και ποιοτικών αποδόσεων των καλλιεργειών και κατ’ επέκταση την παραγωγή προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας. Συνεπώς τα παραγόμενα αγροτικά προϊόντα με την ορθολογική λίπανση καθίστανται ανταγωνιστικά στην ευρωπαϊκή και στη διεθνή αγορά, αυξάνοντας σε σημαντικό βαθμό τις δυνατότητες εξαγωγών και ταυτόχρονα αποδίδοντας καλύτερη τιμή στον Έλληνα Παραγωγό, εξασφαλίζοντάς του ικανοποιητικό εισόδημα.
 
Bιβλιογραφία
Κατσαντώνης Ν., Γ. Ευγενίδης, Σ. Μπλαδενοπούλου και Α. Σιμώνης, 1997, Θρέψη καλαμποκιού: Πρόσληψη και κατανομή των στοιχείων N,P,K στα φυτικά μέρη  τριών υβριδίων καλαμποκιού, Γεωτεχνικά Επιστημονικά Θέματα, Τόμος 8-Τεύχος 3, pp 17-31.
Παπαστυλιανού Π. Θ., Δ. Μπιλάλης, Η. Τραυλός και Αικ. Γ. Παπαθεοχάρη, 2015, Ειδική Γεωργία II, Εαρινά σιτηρά-βιομηχανικά-ελαιούχα φυτά και εαρινά ζιζάνια, ΣΕΑΒ.
Benton Jones J., Jr, 2002, Agronomic  handbook : management of crops, soils, and their fertility, Chapter 2: Corn, pp 26-56,  CRC Press LLC.
Calderón-Vázquez C., F. Alatorre-Cobos, J. Simpson-Williamson and L. Herrera-Estrella, 2009, Handbook of Maize: Its Biology, Chap: Maize Under Phosphate Limitation, pp  381-404, Springer Science+Business Media, LLC.
Hartwig H. Geiger, 2009, Handbook of Maize: Its Biology, Chap: Agronomic Traits and Maize Modifications: Nitrogen Use Efficiency, pp 405-419, Springer, LLC.
 
ΣΠΕΛ
Δρ. Γιαννακοπούλου Φωτεινή,  Γεν. Διευθύντρια ΣΠΕΛ
Συνεργάτες: Αγάπη- Γεωργία Κατσουλιέρη και η Σπυριδούλα Χαβαλίνα